Binnen 4 muren

‘Alles wat we met elkaar delen en uitwisselen, blijft tussen deze 4 muren’. Een typisch trainers-zinnetje dat talloze malen uitgesproken zal zijn aan het begin van een training met een nieuwe groep. Bij het bureau waar ik het vak heb geleerd, was het zelfs ‘verplichte flap-tekst’, samen met nog een aantal andere spelregels over omgangsvormen binnen de bijzondere setting van een trainingsgroep. Gericht op het respecteren van de vertrouwelijkheid die gepaard gaat met het werken aan persoonlijke thema’s waarin je zelf en waarin anderen ook hun kwetsbaarheid tonen en ‘buiten hun comfort-zone’ treden. Iedereen die zo’n training heeft meegemaakt herkent het gevoel dat het vaak maar goed is dat er geen camera’s bij zijn, waardoor je collega’s familie of vrienden zouden kunnen meegenieten van wat zich afspeelt binnen die 4 muren. De effectiviteit van de setting zit hem nu juist in het ‘vrij kunnen experimenteren met ander gedrag en het ervaren van de consequenties daarvan’, zonder dat de boze buitenwereld meekijkt. Het is precies ook die vertrouwelijke sfeer van openheid én geborgenheid waar veel deelnemers naar terugverlangen als ze weer op hun werkplek zijn en die het vaak ook lastig maakt om inzichten en voornemens daadwerkelijk toe te passen in de harde praktijk.

Zelf heb ik mijn belevenissen als deelnemer aan een persoonlijk-ontwikkelingsprogramma een keer helemaal uitgeschreven. Als extra reflectie op wat ik er had meegemaakt. Voor mijzelf zeer verhelderend en ik stuurde het daarom niet zonder trots naar de trainer die de meeste modules had begeleid. ‘Die vindt het vast ook leuk om ‘zijn’ training eens door de ogen van een deelnemer terug te lezen’ dacht ik nog nietsvermoedend. Ik kreeg hem per omgaande woedend aan de telefoon. Hoe ik het in mijn hoofd haalde om wat zich daar had afgespeeld ‘potentieel openbaar’ te maken, zonder dat daar de uitdrukkelijke toestemming van hem en van de overige deelnemers voor was gegeven. Alleen al met de mogelijkheid dat ‘buitenstaanders’ de tekst ooit onder ogen zouden kunnen krijgen had ik de privacy-code van de training geschonden. Achteraf gezien best een terecht verwijt vind ik, maar kennelijk liep ik al vooruit op de tijdgeest…

Hans Schnitzler (cultuurfilosoof en nieuwe veelbelovende columnist bij de Volkskrant) stelt dat ons privacybewustzijn langzaam uitdooft (Vk 8 feb). ‘Het uitventen van persoonlijke levenssferen-bemiddeld door oude en nieuwe media- heeft natuurlijk invloed op de perceptie van privacy. Het dreigt een leeg begrip te worden’. Hij koppelt dat aan ons eeuwenoude verlangen om gezien en gehoord te worden in de ‘stille hoop langer mee te gaan dan de Voorzienigheid in petto heeft’. Er lijkt geen grens meer te zitten aan wat we openbaar maken over onszelf en onbewust hopen we misschien zelfs dat iedereen er getuige van is. ‘Het privacybewustzijn legt het af tegen de wil om te worden herinnerd’.

Als miljoenen er geen enkele moeite mee hebben om persoonlijke belevenissen en gedachten met de hele wereld te delen, hoe krampachtig moeten we in onze branche dan nog omgaan met die vertrouwelijkheid? Kun je als deelnemer twitteren over een oefening uit een training en daarbij de naam van de trainer of een mede-deelnemer noemen? Of een foto of filmpje daarvan uploaden naar Facebook? Kun je als trainer een Blog schrijven over je vak en daarin de naam of een omschrijving van een deelnemer geven?

En ook al zouden we daarover nog codes willen afspreken, het idee dat een training zich altijd ‘binnen 4 muren’ afspeelt is natuurlijk ook volledig uit de tijd. ‘Blended learning’ is alweer een ouderwetse term aan het worden en het gebruik van ‘social media’ gaat echt niet aan de poorten van ons vak voorbij. Moet alles wat deelnemers elkaar voor, tijdens en na een training sturen via het net of via een al dan niet closed-user Group gegarandeerd ‘privacy-proof’ zijn? Een onmogelijke en achterhaalde opgave, zo lijkt het.

Of hebben we met ons vak misschien toch, geheel tegen de stroom in, een tegengeluid te bieden? En is een training een zeldzame plek, een unieke setting waarin we ons juist wel even helemaal kunnen terugtrekken uit de hectiek, de hijgerigheid en de online-deelbare openbaarheid van het dagelijks leven? Dan is de ‘binnen 4 muren flap-tekst’ verre van ouderwets en juist cruciaal. Niet om het vanzelfsprekend gevoelde privacybewustzijn van deelnemers te benadrukken, maar om het ‘vanzelfsprekend uitdoven ervan’ buiten de deur te houden.

Maar of je er nu op hamert of dat je het volledig aan de eigen interpretatie van de deelnemers overlaat: het thema privacy hoort op de agenda bij de start van elke training. Om misverstanden te voorkomen en helderheid te geven over wat je als trainer ziet als jouw eigen verantwoordelijkheid.

Waar ligt jouw grens? Bepaal jij de grens voor je deelnemers? Hoe ga je om met verschillen in opvatting over privacy tussen de deelnemers? Moeten afspraken daarover unaniem onderschreven worden? Je zou er een mooie tweedaagse met collega’s aan kunnen wijden. Een goed gesprek over je persoonlijke invulling van professionaliteit en verantwoordelijkheid op dit punt.

Een uitwisseling in alle openheid, maar wel binnen 4 muren natuurlijk. Er een Blog over schrijven kan vervolgens altijd nog …..